Sokół w Muzeum

Dnia 9 grudnia 2005 roku do Krakowa został przywieziony kadłub śmigłowca PZL W-3A Sokół SP-SXZ. Płatowiec zasili kolekcję Muzeum Ratownictwa, które jest organizowane przez Fundację Na Rzecz Ratownictwa Lotniczego w Krakowie.

Śmigłowiec PZL W-3A Sokół o numerze fabrycznym 370507 został wyprodukowany w Świdniku w 1994 roku. Pierwotnie zamówiony przez United India Airways Limited, był prezentowany na Salonie Lotniczym w Paryżu w 1995 roku z rejestracją fabryczną SP-SYE i numerem H-321 . Wycofanie się indyjskiego odbiorcy z kontraktu zbiegło się w czasie z finalizacją umowy sprzedaży drugiego śmigłowca Sokół dla TOPRu. Poprzedni śmigłowiec TOPR noszący znaki SP-SXT został rozbity w Dolinie Olczyskiej 11 sierpnia 1994 roku.

Od 16 listopada do 30 grudnia 1995 roku wykonano szereg modyfikacji niezbędnych dla potrzeb ratownictwa górskiego. Najważniejszymi zmianami było doposażenie Sokoła w wyciągarkę Lucas, zamontowanie z prawej strony kadłuba okuć na pojemnik transportowy, a także zainstalowanie systemu GPS oraz przebudowa kabiny transportowej. Śmigłowiec już z nową rejestracją SP-SXZ TOPR odebrał 25 stycznia 1996 roku. Za jego eksploatację odpowiedzialność na mocy umowy ponosił ZLS w Krakowie. Miejscem stacjonowania śmigłowca zostało lądowisko przy szpitalu w Zakopanem.

W 2002 roku śmigłowiec otrzymał nowe, żółto-czerwone malowanie. 29 stycznia 2003 roku doszło do awaryjnego lądowania Sokoła w rejonie miejscowości Murzasichle. Uszkodzenia śmigłowca (między innymi złamana belka ogonowa) okazały się na tyle poważne, że został on wyłączony z dalszego użytkowania. Płatowiec postanowiono odbudować w nowym kadłubie z użyciem sprawnych podzespołów poprzedniego śmigłowca. W wyniku tych działań powstał Sokół o numerze seryjnym 370908. Otrzymał on znaki SP-SXW i został przekazany do TOPR 28 października 2004 roku.

Kadłub SP-SXZ oraz pozostałe po nim części zostały przekazane przez TOPR w czerwcu 2005 roku Fundacji Na Rzecz Ratownictwa Lotniczego w Krakowie. 9 grudnia 2005 roku śmigłowiec został przetransportowany przez Strażaków z Lubartowa ze Świdnika do Krakowa specjalnym wozem Renault. W operacji rozładowania śmigłowca pomógł ciężki dźwig Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej Nr 2 PSP w Krakowie. Trwająca godzinę akcja została przeprowadzona wzorowo i bez przeszkód; fachowość strażaków zasługuje na wielkie uznanie. Kadłub śmigłowca ustawiony został na terenie Muzeum Lotnictwa Polskiego, gdzie pozostaje w depozycie razem z innymi zbiorami przyszłego Muzeum Ratownictwa. Warto zaznaczyć, że jest to pierwszy Sokół przekazany do Polskiego muzeum.

Fundacja pragnie złożyć wyrazy wdzięczności osobom i instytucjom, które pomogły w tej niezwykłej operacji: Komendzie Wojewódzkiej PSP w Lublinie, Komendzie Miejskiej PSP w Krakowie, Strażakom z Lubartowa i Krakowa za fachowe wykonanie zadania.
Muzeum Ratownictwa jest organizowane przez Fundację Na Rzecz Ratownictwa Lotniczego w Krakowie Bogusława Arendarczyka i Janusza Rybickiego w Krakowie. Gromadzi ono i utrwala pamiątki związane z szeroko pojętym ratownictwem. Obecnie prócz Sokoła w zbiorach Fundacji znajdują się: karetki (Polonez, FSO 1500), ambulanse (Citroen C25D, Robur 4x4, Nysa), pojazdy strażackie (Star A29) oraz inne drobne eksponaty związane z tematem (modele, mapy, dokumenty, nosze i belki). Niezwykle cenną pamiątką jest część ogonowa śmigłowca Sokół, który uległ katastrofie w 1994 roku.

Zainteresowanych działaniami Fundacji zapraszam na oficjalną stronę internetową:
http://www.airrescue.boo.pl/

Piotr Michno